Ngọc trai được coi là biểu tượng của sự quý phái cũng như đẳng cấp của giới thượng lưu suốt nhiều thế kỷ qua. Vậy điều gì thực sự tạo nên giá trị của thứ mà con người xem là đá quý, trong khi lại là “đồ bỏ” của động vật này?
Hãy cùng Tahi Gems tìm hiểu ngay nhé!
Ngọc trai là gì?
Ngọc trai hay còn được biết đến với tên gọi trân châu là một vật hình cầu được tạo ra từ một cơ thể sống của loại nhuyễn thể như con trai. Ngọc trai được sử dụng phổ biến trong trang sức hoặc cũng có thể tán thành bột để làm mỹ phẩm. Ngọc trai được coi là báu vật được khái thác trong tự nhiên hoặc nuôi cấy để làm đồ trang sức. Trong Đông Y, trân châu được sử dụng làm thuốc do có tính bình, vị hơi ngọt vào được kinh tâm cam thận, có tác dụng an thần, chữa kinh phong, giải độc, tan màn mây ở mắt, ù tai, chóng mặt …
Lịch sử phát triển hình thành của ngọc trai
Để hình thành nên ngọc trai như ngày nay chúng phải trải qua nhiều giai đoạn gian nan và khó khăn. Vào trước thế kỷ 20, ngọc trai được khai thác chủ yếu bằng cách mò. Các thợ lặn bắt trai, sò ở dưới đáy biển, đáy sông sau đó kiểm tra từng con một.
Thông thường khoảng 3 tấn trai sò bắt được thì chỉ có 3 tới 4 con cho những viên ngọc hoàn hảo. Công việc mò ngọc rất nguy hiểm, số lượng ngọc trai khai thác được không nhiều, chính vì thế giá trị của ngọc trai rất đắt và quý hiếm.
Ngày nay khi công nghệ nuôi cấy trai phát triển, những món trang sức chủ yếu được làm ra từ loại ngọc trai này. Một con trai sẽ được cấy vật lạ, thông thường những mảnh vỏ trai sẽ được đánh bóng cùng với một mảnh nhỏ mô của con trai khác vào cơ quan sinh dục của nó để làm chất xúc tác tạo ngọc.
Ngọc trai có mấy màu cơ bản?
Ngọc trai sẽ có 13 màu cơ bản: Trắng, hồng, vàng, cam, bạc, kem, tím, vàng, nâu, xanh lá, xanh dương, đen.
Vì sao ngọc trai luôn là trang sức đắt giá hàng trăm tỷ?
Sự công phu trong việc tìm kiếm ngọc trai tự nhiên và chế tạo ngọc trai nuôi là một trong những nguyên nhân chính khiến ngọc trai luôn có giá đắt đỏ.
Từ lâu, ngọc trai được coi là biểu tượng cho sự quý phái và đẳng cấp của giới thượng lưu. Viên ngọc trai đắt nhất từng được bán là mặt dây chuyền của Marie Antoinette với giá 32 triệu USD (tương đương 744 tỷ đồng).
Vậy điều gì thực sự tạo nên giá trị của ngọc trai?
Ngọc trai hình thành thông qua cơ chế tự vệ của loài nhuyễn thể. Khi có dị vật (thường là các sinh vật nhỏ, cát) lọt qua lớp vỏ và xâm nhập vào phần thân mềm của các loài trai/sò. Chúng sẽ phát triển và dần trở thành viên ngọc trai sáng bóng.Theo Business Insider, ngọc trai tự nhiên rất khó tìm. Chúng cực kỳ hiếm và điều đó khiến ngọc trai càng đắt giá hơn.
Thêm nữa, thợ lặn phải mò xuống tận đáy sông, đáy biển bắt và kiểm tra từng con trai/sò một để tìm ngọc. Quy trình tìm ngọc này khiến ngọc trai tự nhiên là một sản vật thực sự quý hiếm và đắt đỏ. Theo ước tính, một mẻ 3 tấn trai/sò thường chỉ có 3-4 con là sở hữu viên ngọc hoàn hảo.
Trong khi đó, ngọc trai nuôi cấy được hình thành theo cùng một quy trình, nhưng thay vì vô tình kích thích vào vỏ, nó được đặt một cách có chủ ý bởi con người. Do có ngoại hình rất giống với ngọc trai tự nhiên, sản lượng dồi dào và giá thành rẻ, nên trên thị trường hiện nay hầu hết ngọc trai đều là được nuôi cấy nhân tạo.
Dù khó phân biệt bằng mắt thường nhưng ngọc trai tự nhiên vẫn có những tố chất đặc biệt mà ngọc trai nuôi không thể nào bắt chước được.
Ngoài ra, ngọc trai nuôi sẽ phát triển theo hình dạng của nhân cấy. Do vậy, hầu hết các ngọc trai loại này rất đồng nhất về hình dáng, kích cỡ. Trong khi đó, ngọc trai tự nhiên lại khó có thể đạt hình tròn hoàn hảo, mà lại phát triển ngẫu nhiên theo đủ kiểu hình.Cụ thể, ngọc trai tự nhiên có kết cấu thành nhiều vòng đồng tâm (tương tự như các lớp của củ hành tây) và gần như 100% thành phần của nó đều là xà cừ.Trong khi ở ngọc trai nhân tạo, người mua có thể nhìn thấy kết cấu 2 phần không đồng nhất là nhân (dị vật được cấy vào) và lớp xà cừ. Đáng chú ý, lớp xà cừ ở ngọc trai nuôi chỉ tráng một lớp rất mỏng ở bên ngoài, điều này đồng nghĩa với việc một viên ngọc trai nuôi thực chất chỉ có một phần nhỏ là ngọc trai.
Ngọc trai từng là thứ chỉ dành cho hoàng gia và tầng lớp quý tộc!
Ngọc trai được coi là biểu tượng của sự quý phái cũng như giới thượng lưu suốt nhiều thế kỷ qua. Các nhà cai trị của Ấn Độ hay các nữ hoàng ở châu Âu, thời kỳ trước, luôn có thói quen khóac lên mình một số lượng khổng lồ ngọc trai, như một thứ để biểu thị quyền uy.
Thậm chí, đến tận ngày nay, loại đá quý “hữu cơ” này vẫn không hề đánh mất ngôi vị của mình, khi luôn hiện diện trên thảm đỏ, những bộ váy cưới đắt tiền hay đơn giản là một món trang sức đeo thường này của phái đẹp.
Năm 2018, mặt dây chuyển, với tâm điểm là một viên ngọc trai hình giọt nước cỡ lớn từng thuộc về nữ hoàng Pháp Marie Antoinette, đã được bán đấu giá với số tiền lên đến 32 triệu USD. Đây cũng chính là món trang sức ngọc trai đắt nhất thế thế giới. Bên cạnh những “siêu phẩm” như vậy, giá ngọc trai thông thường cũng đã ở mức không dành cho “phần đông” dân số. Vậy lý do nào đã khiến một thứ vô dụng với con trai lại trở nên đắt đỏ như vậy?
Sự khác nhau giữa ngọc trai nuôi và ngọc trai tự nhiên
Có ngoại hình rất giống với ngọc trai tự nhiên, sản lượng dồi dào và đặc biệt là giá thành rẻ, nên trên thị trường hiện nay hầu hết ngọc trai đều là được nuôi cấy nhân tạo. Dẫu vậy, dù khó phân biệt bằng mắt thường (với người không chuyên), ngọc trai tự nhiên vẫn có những tố chất đặc biệt mà ngọc trai nuôi không thể nào bắt chước được.
Sự khác biệt về đẳng cấp giữa 2 loại ngọc trai sẽ được phơi bày rõ ràng nhất dưới phim chụp X-quang:
- Ngọc trai tự nhiên sẽ có kết cấu thành nhiều vòng đồng tâm (tương tự như các lớp của củ hành tây) và gần như 100% thành phần của nó đều là xà cừ.
- Ở ngọc trai nhân tạo, chúng ta có thể nhìn thấy kết cấu 2 phần không đồng nhất là nhân (dị vật được cấy vào) và lớp xà cừ. Đáng nói hơn, lớp xà cừ ở ngọc trai nuôi chỉ tráng một lớp rất mỏng ở bên ngoài , điều này đồng nghĩa với việc một viên ngọc trai nuôi thực chất chỉ có một phần nhỏ là ngọc trai!
Ngoài ra, ngọc trai nuôi sẽ phát triển theo hình dạng của nhân cấy. Do vậy, hầu hết các ngọc trai loại này rất đồng nhất về hình dáng, kích cỡ. Trong khi đó, ngọc trai tự nhiên lại khó có thể đạt hình tròn hoàn hảo, mà lại phát triển ngẫu nhiên theo đủ kiểu hình.
Các yếu tố định nghĩa giá trị của ngọc trai
Nguồn gốc
Từ những thông tin vừa được đề cập ở trên, có thể kết luận rằng, sự công phu trong việc tìm kiếm (ngọc trai tự nhiên) hay chế tạo (ngọc trai nuôi) là một trong những lý do chính tạo nên cái giá đắt đỏ của ngọc trai.
Kích cỡ
Nguồn gốc là yếu tố tạo nên sự chênh lệch đáng kể về giá của một viên ngọc trai. Một yếu tố khác cũng khiến giá của viên ngọc này có thể đắt hơn viên ngọc khác chính là kích cỡ.
Cũng như nhiều loại đá quý khác, ngọc trai càng lớn thì sẽ càng đắt. Theo các chuyên gia, kích cỡ của viên ngọc phụ thuộc chủ yếu vào kích thước cơ thể của con trai/sò tạo ra nó. Ngọc trai Akoya (Nhật Bản) chỉ có thể đạt đường kính 9-10 milimet. Trong khi đó, ngọc trai Nam Thái Bình Dương hay ngọc trai đen đảo Tahiti có thể đạt đến con số 15-16 milimet. Chính kích thước khủng cũng đã khiến hai loại ngọc trai này luôn xếp ở vị trí dẫn đầu về giá thành: Một chuỗi hạt làm từ ngọc trai Nam Thái Bình Dương có thể đạt mức giá 32.000 USD (khoảng 743 triệu đồng).
Chúng ta thường biết đến và nhìn thấy những viên ngọc trai có màu trắng. Tuy nhiên, trên thực tế dải màu sắc của loại đá quý này thực sự rất phong phú, gồm có: vàng, trắng, hồng, đen… Và màu sắc cũng chính là một nhân tố dùng để định giá ngọc trai.
Màu sắc của một viên ngọc quyết định chủ yếu bởi loài trai/sò vật chủ. Ví dụ như ngọc trai đen Tahiti có màu đen là bởi bên trong loài trai Pinctada margaritifera có màu đen, màu đen của viên ngọc cũng không cố định mà có thể sáng hơn hay tối hơn phụ thuộc vào quy trình nuôi cấy. Ngoài ra, đối với ngọc trai nuôi vì người ta thường cấy mô sống của một con trai/sò khác để tạo ngọc, nên nhân cấy này cũng tác động vào đặc điểm màu sắc của viên ngọc.
Ngoài các yếu tố kể trên, còn nhiều đặc điểm khác để xác định giá trị của một viên ngọc trai như: Hình dáng và bề mặt (viên ngọc càng tròn, bề mặt càng trơn láng thì càng đắt), cách viên ngọc phản xạ lại ánh sáng (viên ngọc càng sáng bóng thì càng đắt) và đôi khi là cả giá trị lịch sử!
Phân biệt ngọc trai thật giả
Người ta chế tạo ngọc trai giả để thay thế cả hai loại ngọc trai nước ngọt và nước mặn. Chúng thường được làm bằng thủy tinh, chất dẻo, sáp hay vỏ sò và được phủ bên ngoài bằng những chất liệu khác nhau nhằm làm cho giống vẻ ngoài của ngọc nuôi và tự nhiên. Sau đây là một số cách phân biệt được dùng phổ biến:
Quan sát qua lỗ khoan dưới phóng đại 10 lần. Ngay vị trí lỗ khoan, lớp phủ của ngọc giả có thể bị tưa cạnh, còn ở ngọc trai nuôi và tự nhiên thì rìa lỗ khoan rất sắc nét.
Quan sát bề mặt phóng đại 50 lần. Thấy trên bề mặt của ngọc trai thật có các rãnh dạng bậc thang và các rãnh này chồng chất lên nhau và bề mặt ngọc giả thì rất là đều.
Cà răng. Cà ngọc trai vào răng, nếu thấy lợn cợn, thô nhám thì đó là ngọc trai thật, ngọc trai giả khi cà có cảm giác trơn, mượt.
Ý nghĩa của ngọc trai
Tượng trưng cho vẻ đẹp trường tồn
Ý nghĩa của ngọc trai tiêu biểu nhất đó chính là tượng trưng cho vẻ đẹp trường tồn, vĩnh cửu. Ngọc trai được xem là vật phẩm có chứa đựng nhiều giá trị văn hóa lâu đời. Qua mỗi một thời đại khác nhau quan niệm thẩm mỹ của con người cũng trở nên biến đổi. Nhưng chỉ có duy nhất trang sức bằng Ngọc trai đặc biệt luôn trường tồn và được phái nữ vô cùng yêu thích.
Ngọc trai tự nhiên có độ bền tương đối cao, chúng có thể lên đến hàng chục năm nếu như người mua có những lưu ý bảo quản đúng. Hạt ngọc tự nhiên có nhiều màu sắc tươi sáng, sắc thái xà cừ óng ánh sẽ mang lại cảm giác sang trọng cho người đeo.
Thể hiện sự tốt lành và vẹn toàn
Ý nghĩa của ngọc traiKhông chỉ là món trang sức có giá trị cao cùng vẻ đẹp sang trọng, ngọc trai còn là loại ngọc “nhất hậu”, mang ý nghĩa may mắn, tốt lành. Trong giới trang sức, cụm từ “ngũ hoàng” để chỉ về 5 loại đá quý giữ ngôi vua, còn “nhất hậu” là danh hiệu dành cho ngọc trai bởi tính độc đáo, là châu báu sinh ra từ cơ thể sống của loài trai quý dưới biển sâu.
Một viên ngọc trai được nuôi đúng chuẩn sẽ có độ bóng và sáng rất đặc trưng. Với độ sáng bóng không tì vết cùng với màu sắc tự nhiên hình dáng tròn đầy.
Điều này sẽ thể hiện cho sự hạnh phúc, ấm no đem lại nhiều may mắn ở trong cuộc sống. Bên cạnh đó, nó còn được sử dụng để chế tác tạo ra những tác phẩm nghệ thuật mang vẻ đẹp tinh tế. Đồng thời món đồ này còn đòi hỏi sự toàn vẹn, tinh túy vốn có. Chính vì thế chúng được lựa chọn vô cùng khắt khe.
Là nguồn năng lượng tích cực
Là món đồ được tạo ra từ cơ thể loài trai sống, là sự kết tinh từ những điều thuần túy từ đại dương. Chính vì thế ý nghĩa của ngọc trai luôn truyền đến cho con người một nguồn năng lượng vô biên và vượt bậc. Những câu chuyện về ngọc trai sẽ là điều tích cực giúp chúng ta có thể tự tin hơn trong cuộc sống. Vượt qua mọi thử thách và khó khăn một cách dễ dàng nhất và tìn rằng điều gì mình cũng có thể làm được.
Bình luận